Van denilince akla ilk gelen tarihi eserlerden biri olan Van Kalesi, Urartu Krallığı tarafından inşa edilen ve günümüze dek büyük ölçüde korunmuş şekilde ulaşan nadir kaleler arasında yer alıyor. 2700 yıllık bu etkileyici yapı aynı zamanda Anadolu topraklarında bulunan en eski mimari eserlerden de biri. Kesme taş kullanılarak inşa edilen kale, yapıldığı dönem için oldukça dikkat çeken bir yapı olma özelliğini taşıyor.

Urartuların başkentleri Tuşpa’yı korumak ve gözlemek için inşa ettikleri Van Kalesi Osmanlı döneminde de askeri olarak kullanıldı. Kalenin çok iyi korunmuş olması ihtişamlı bir tarihi kale görmek isteyenleri Van Kalesi’ne çekiyor. Kalenin muhteşem manzarası da Van Kalesi ziyaretlerini çok daha keyifli hale getiriyor.

Van Gölü’nün karşısında kurulmuş olan Van Kalesi surları, burçları, kalenin içinde yer alan bölümleri ile dönemin mimarisi kadar özellikle askeri yaşamına da ışık tutan bir mekan. Van il merkezine yakın olması ve yakın zamanda kaleye eklenen merdivenler kaleyi gezmeyi oldukça kolay hale getiriyor.

Van’da tarihi bir kale daha bulunuyor: Hoşap Kalesi. Van’a gitmeyi düşünüyorsanız hem Van Kalesi’ni hem de Van Hoşap Kalesi’ni ziyaret ederek kadim Anadolu topraklarındaki iki etkileyici tarihi eseri görme şansı yakalayabilirsiniz.

⇒ Van Kalesi Otellerini İnceleyin.

Van Kalesi’nin Tarihi

Bugün Van olarak adlandırılan bölgede milattan önce Urartu Kralı I. Sarduri krallığının 300 yıl boyunca başkenti olacak Tuşpa şehrini kurdu. Kral Sarduri milattan sonra 9. yüzyılda krallığının başkentini korumak ve gözlemek üzere Van Kalesi’ni inşa ettirdi. Milattan önce 840-825 yılları arasında inşa edilen kale 250 yıl süresince Urartuların egemenliği altında kaldı.

Van Kalesi’nin tarihi ile ilgili önemli bir detay da kalede yapılan kazılarda kaleyi inşa ettiren Kral Sarduri’ye ait olduğu belirlenen anallar bulunması. Hititliler’in tanrıya hesap vermek amacıyla yazdığı günlükler olan anallarda yazılanların en büyük özelliği kralların yaptıkları her şeyi tanrılara tarafsız ve doğru şekilde anlatmalarıdır. Bu anallar Hititler ve kralların dönemleri hakkında önemli bilgiler içerir.

Yaklaşık 3000 yaşındaki kale 250 yıl Urartuların elinde kaldıktan sonra Osmanlılar da dahil olmak üzere farklı medeniyetlerin hakimiyetine geçmiş. Kaleye hakim olan hemen hemen her devlet kalede çeşitli onarımlar yapmış. Bu onarımların kalenin bugüne kadar korunmasına yardım ettiği düşünülüyor. Van Kalesi yaşıt yapıları arasında dünyanın en iyi korunmuş olanlarından biri.

Van Kalesi’nin ismi Van şehrinin ismi ile ilgili bir efsanede de geçiyor. Bu efsaneden yine Evliya Çelebi Seyahatname isimli ünlü eserinde bahsetmiş. Anlatıya göre Van şehrine ismini Büyük İskender kalede bulunan Vank adlı bir mabedden esinlenerek vermiş.

Van Kalesi ile ilgi ilginç bilgilerden ya da daha doğru bir ifadeyle söylencelerden biri de kalenin o zamanlarda bölgede yaşayan dev insanlar tarafından inşa edildiği. Bu söylencenin dayanağı ise kalenin yapımında kullanılan büyük taşların bugünkü insanlar tarafından taşınmasının ve o günün koşulları ile kalenin inşa edilmesinin imkansız olduğunun düşünülmesi.

Van Kalesi Özellikleri

Dünyanın sayılı antik kaleleri arasında yer alan Van Kalesi’nin özellikleri hakkında detaylı bilgi var, zira kale iyi korunduğu için bu bilgilere ulaşılabilmiş. Ayrıca kalede bulunan anallarda da kale hakkında bilgiler yer alıyor. Van Kalesi’nin en dikkat çekici özelliği kütle halinde taştan yapılmış olması. Bu mimari yapım şekline çok sık rastlanmıyor. Bunun yanı sıra Van Kalesi özellikleri şunlar:

  • Kale, Van ovasında bulunan büyük bir kaya kütlesinin üstünde yer alıyor.
  • Van Kalesi’nin yüksekliği 80 metre.
  • Kalenin uzunluğu 1800 metre.
  • Van Kalesi genişliği ise 120 metre.
  • Kaleye merdivenler ile ulaşılıyor.
  • Kalede Urartuların inşa ettiği Madır isimli burç bulunuyor.

Van Kalesi’nin bu yapısal özelliklerinin yanı sıra kalede Analı-Kız isimli bir açık hava tapınağı ile Urartu kralları 1. Argişti, Menua ve 2. Sarduri’ye ait kaya mezarları da yer alıyor. Kalenin girişinde bulunan Madır, diğer ismi ile Sarduri burcunda Kral 1. Sarduri’nin Assur diliyle yazmış olduğu çivi yazılı tabletler var. Ayrıca Agrişti’nin mezarında ve mezarın girişindeki duvarlarda da çivi yazısı ile yazılmış yıllıklar yer alıyor.

Kalede farklı devletlerin kontrolüne geçmiş ancak bu dönemlerle ilgili Persler dışında herhangi bir kitabeye rastlanmamış. Van Kalesi’nin Osmanlıların egemenliği altına girmesi ile birlikte kaleye bazı yapılar eklenmiş. Van Kalesi’ne ve çevresine Osmanlı döneminde eklenen yapılar şunlar:

  • Yukarı Kale
  • Süleyman Han Camii
  • Askeri kerpiç duvarlar
  • Doğu tarafındaki kuleler ve surlar

Van Kalesi Efsanesi

Van Kalesi’nin yapılışı hakkında da ayrı bir efsane bulunuyor. Bu efsaneye göre son derece sert mizaçlı ve alımlı bir kadın olan Asur Kraliçesi Semiramis tüm bu özelliklerine rağmen gönlüne göre birini bulamamıştır. Bir gün Van’ın Muradiye ilçesi yakınlarına sefere çıkar ve burada kalbini Ara isimli bir krala kaptırır. Bu sırrını kimseye söylemez, bu arada savaş sürerken Kral Ara hayatını kaybeder.

Kralın ölmesi ile birlikte acısını kalbine gömen güzel kraliçe Semiramis ordusuna dönüş emri verir ve dönüş yolundayken kalenin üzerine kurulu olduğu kayalığı gören kraliçe, Kral Ara anısına buraya bir kale yaptırmaya karar verir.

Van Kalesi hakkındaki efsane ve söylenceler hakkında daha detaylı bilgi edinmek için buraya tıklayarak resmi sitenin ilgili sayfasını ziyaret edebilirsiniz:

Van Kalesi’ne Nasıl Gidilir?

Havayolu ile Van’a gidecekseniz Van Ferit Melen Havalimanı’na ulaştıktan sonra belediye otobüsleri, özel araç ya da taksi ile yaklaşık 50 dakikalık bir yolculuğun ardından Van şehir merkezine ulaşabilirsiniz. Van Kalesi, Van şehir merkezinden yalnızca 5 kilometre uzaklıkta, bu da kaleye ulaşımın gayet kolay olmasını sağlıyor. Şehrin meydanında bulunan ve Beşyol adıyla bilinen noktadan kalkan minibüsler ile yapacağınız kısa bir yolculuktan sonra Van Kalesi’ne ulaşabilirsiniz.

Van Kalesi Ziyaret Saatleri ve Van Kalesi Giriş Ücretleri

Van Kalesi haftanın her günü ziyaret edilebiliyor. Van Kalesi ziyaret saatleri ise 08:00-19:00. Kalenin gişe kapanış saati de 18:30. Kaleye giriş günleri ve saatlerinde sezonlara bağlı olarak farklılık olabiliyor.

Dünyanın en eski ve iyi korunmuş yapılarından biri olan Van Kalesi’ne giriş ücretli. Müzekart ile de giriş yapılabilen kalenin giriş ücretleri ve ziyaret saatleri hakkında güncel bilgilerini buradan takip edebilirsiniz.

Görmeden Dönme

Doğu Anadolu’nun en önemli ve tarihi açıdan da en zengin kentlerinden biri olan Van’ın ev sahipliği yaptığı çok sayıda tarihi ve doğal güzellik var. Van, gezmek için birkaç gün ayrılması gereken bir destinasyon zira şehirde gerçekten gezip görmeye değer çok fazla yer bulunuyor. Van’a kadar gidip ihtişamlı Van Kalesi’ni gördükten sonra gezinize devam etmek isterseniz Van Kalesi yakınlarında ve Van’da gezip görebileceğiniz yerler arasında şuralar sayılabilir:

  • Akdamar Adası
  • Akdamar Kilisesi
  • Muradiye Şelalesi
  • Van Kedisi Evi
  • Van Gölü

  • Çavuştepe Antik Urartu Bölgesi
  • Van İskelesi
  • Ulu Camii
  • Yedi Kilise
  • Çarpanak Adası

  • Cumhuriyet Caddesi
  • Varagavank Ermeni Kilisesi
  • Van Kayası
  • Van Evi